کاربرد انواع فرو آلیاژها
فروآلیاژ نامی است که بارها شنیده ایم! فکر می کنید فروآلیاژها دقیقاً به چه محصولاتی گفته می شوند و چطور اجرا می شوند؟
فروآلیاژ چیست؟
فروآلیاژ چیست؟
پیش از اینکه روش تولید فروآلیاژ و همینطور کاربرد و مدل های مختلف آن توضیح داده شود، نیاز است که تعریف درستی از فروآلیاژ وجود داشته باشد. فروآلیاژ به آلیاژهایی گفته می شود که دارای آهن هستند. این محصول برای ایجاد تغییرات دلخواه در خواص فولاد و سایر فلزات استفاده می شود. فروآلیاژ ها نیاز به مذاب فلزات و سایر افزودنی ها دارد. به طور کلی می توان معروف ترین فروآلیاژ را فرو سیلیسیم نامید که این روزها بسیار مورد استفاده قرار می گیرد و کیفیت خوبی دارد.
اگر بخواهید فروآلیاژ را بیشتر و بهتر تعریف کنیم باید یک سری پارامترها را ارزیابی کنیم:
انواع فروآلیاژ:
فروآلیاژها به طور کلی به آلیاژهایی گفته میشود که شامل دو یا بیشتر المان شیمیایی با بازتاب مشخصی از ویژگیهای هرکدام هستند. بسته به ترکیب المانها و درصد آنها در آلیاژ، مشخصات و ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آنها متفاوت است. برخی از انواع فروآلیاژ عبارتند از:
جنس فروآلیاژ
یکی از موارد مهم که در خصوص فروآلیاژ ها در نظر گرفته می شود جنس آنها است. این محصول آلیاژهای مختلفی از اهن محسوب می شود. این محصول با درصد بالایی از عناصر دیگر مثل منگنز و آلومینیوم و سیلیکون ترکیب می شوند. ساختار فروآلیاژ شکننده است. یعنی به تنهایی نمی توان از این محصول در صنایع استفاده کرد. زمانی که ترکیب این ماده با فولادهای آلیاژی صورت می گیرد سبب می شود تا خاصیت ویژه ای در این فلزات ایجاد شود.
از سوی دیگر این موارد نسبت به عناصر خالص از نظر نقطه ذوب پایینتر است. این ماده به فولاد مایع اضافه شده و با آن ترکیب می شود. به این ترتیب خواص دلخواهی برای تولید محصولات خاص ایجاد می کند.
نوع تولید فروآلیاژ
از دیگر پارامترهای مهم در شناسایی فروآلیاژ می توان به نحوه تولید آنها اشاره کرد. در واقع این محصولات در ابتدا توسط سبک های مخصوص در کوره های زمینی تهیه می شدند. امروزه در صنایع از کوره های مخصوص استفاده می شود. کانه های آهن بخش مهمی از تولید محسوب می شوند.
تولید کننده فروآلیاژ
دقت کنید فروآلیاژ ها به واسطه سنگ های معدنی افزان غیر آهنی و همینطور سنگ آهن و زغال کک در دو روش کلی تولید می شوند
کوره بلند.
این روش نسبتاً قدیمی است اما هنوز هم تا حدودی مورد استفاده قرار می گیرد. دقت کنید که این کوره روال کار مخصوص به خود دارند و هر کسی نمی تواند با آنها کار کند. کوره های بلند در گذشته اولیه ابزار برای تولید فروآلیاژ محسوب می شدند.
کوره قوس الکتریکی |
|
این روزها صنایع پیشرفت زیادی داشته اند. تجهیزات پیشرفته و ژنراتورها سبب شده اند تا تولید فروآلیاژها نیز صنعتی تر شود. به طور کلی این کوره ها از سیلیکون متال و فرو سیلیسیم به روش قوس الکتریکی استفاده می شوند. کوره های تولید فروآلیاژ مشهور به کوره های قوس الکتریکی هستند. البته این کوره ها به صورت زیر شارژی نیز کار می کنند. در این روش از ایده های جدیدتری استفاده می شود.
|
کاربرد فروآلیاژ
فروآلیاژها در صنعت ساخت فولاد به خصوص فلزات مورد استفاده قرار می گیرند. این محصولات یک سری ویژگی های خاص و منحصربفرد دارند که در فولاد و چدن به کار می رود. کاربرد فروآلیاژ را با هم بررسی می کنیم.
کاربرد فروآلیاژ برای اکسیژن زدایی
از آنجایی که هر یک از کاربردهای فروآلیاژ اهمیت خاص خود را دارد، جا دارد تا توضیحات لازم در این زمینه ارائه شود. در فرآیند ساخت فولاد از فروآلیاژ استفاده می شود. فروآلیاژ نقش زداینده اکسیژن را برعهده دارد.
ساخت فولاد به طور کلی سبب می شود که روی آهن خام عمل اکسیداسیون صورت بگیرد و در نهایت به فولاد تبدیل شود. این فرآیند سبب می شود که ناخالص های نامطلوب در آهن مثل کربن و گوگرد و فسفر به واسطه اکسین گرفته شود.
این رویکرد نیز سبب می شود تا اکسید آهن تبدیل به اکسید خاصی شود. در این فرایند مقداری از اکسین بدون اینکه ترکیب شود در آهن باقی می ماند. در نهایت انجماد آن نیز سبب ایجاد حفره هایی در آهن می شود. این حفره ها از کیفیت اهن کم می کنند و در نهایت تاثیر نامطلوبی روی خاصیت مکانیکی آهن می گذارند.
برای اینکه از کاهش کیفیت آهن جلوگیری شود نیاز است که عملی اکسین زدایی پیش از خاتمه به طور کامل صورت بگیرد. بهترین روش اکسیژن زدایی اضافه کردن عنصری است که نسبت به آهن میل ترکیب بیشتری با اکسیژن دارد. مثلاً کروم، آلومینیوم، سیلیس و منگنز می تواند در این راستا مورد استفاده قرار بگیرد.
کاربرد فروآلیاژ برای آلیاژ سازی
اگر از فروآلیاژ برای تغییر در خواص فولاد استفاده شود به آن آلیاژ سازی گفته می شود. به عنوان مثال فروکروم و فرو منگنز با کربن متوسط یا کم مربوط به فرایند آلیاژسازی هستند.
این مواد در صورتی که با فولاد ترکیب شوند، قابلیت تغییر در خواص محصول نهایی است. عناصر آلیاژ به واسطه یک سری تغییرات فلزی تبدیل به ماده خاصی می شوند. برای مثال عنصر کروم زمانی که به فولاد مذاب اضافه می شود، کیفیت ساختاری آن مرغوب تر خواهد شد.
زمانی که کروم اضافه شد، فاز آلفا به واسطه یک سری شبکه های کریستالی مکعب مرکز دار پایدارتر می شوند. این روال سبب می شود که استحکام و مقاومت در برابر زنگ زدگی نیز بیشتر شود. در واقع مهمترین دلیل وجود کروم در همه فولادهای ضد زنگ همین است. وقتی که عنصر منگنز به فولاد اضافه می شود، استحکام و ثبات بیشتر خواهد شد.
فروآلیاژ ها در عمل تلقیح ریخته گری
در صنایع ریخته گری برای اینکه تغییر در ویژگی ها ایجاد شود و یا شرایط انجماد اهن مذاب صورت بگیرد از فروآلیاژ استفاده می شود. در واقع اضافه کردن برخی عناصر به آهن مذاب پیش از ریخته گری سبب می شود که مثل هسته اولیه کریستالی عمل کند.
در این صورت مرکز تبلور نیز سادهتر خواهد بود. این رویکرد سبب می شود که دانه های کریستالی به صورت یکنواخت پراکنده شون و در سراسر جرم آهن مذاب شوند. این پراکندگی یکنواخت دانه ها سبب می شود که سختی شمش ها پس از انجماد افزایش داده شود.
در واقع میزان شکنندگی نیز کاهش می یابد. اضافه شدن آلیاژهای تلقیحی مثل آلیاژهای سیلیسیم و کلسیم سبب می شود که بافت آهن تغییر کند. در آهن ریخته گری معمولی، کربن به شکل لایه لایه پراکنده می شود.
در آهن تلقیحی به طور کلی پراکندگی در سراسر جسم به صورت یکنواخت صورت می گیرد. آهن تلقیحی از نظر استحکام بسیار بالا است و جانشین فولاد ریخته گری می شود.
از دیگر کاربردهایی که برای فروآلیاژ می توان مثال زد شامل احیا سازی است. این رویکرد در صنایع مکانیکی نیز مورد استفاده قرار می گیرند. از سوی دیگر برای تهیه مفتول های جوشکاری نیز استفاده می شود.
انواع فروآلیاژ
فروآلیاژ ها در سبک های مختلفی عرضه می شوند. به این ترتیب چه خوب است هر یک را به خوبی بشناسیم:
1. فرومنگنز: فرومنگنزها آلیاژی از آهن و منگنز محسوب می شوند. در این آلیاژها به میزان ۸۰ درصد از منگنز استفاده می شود. فرومنگنزها معمولاً برای مقابله با اثرات بد سولفور استفاده می شوند. این سبک از فروآلیاژ ها برای اکسیژن زدایی محسوب می شوند و در نهایت با سولفور ترکیب می شوند. فرومنگنزها سبب می شوند که ویژگی های متالورژی نیز بهبود یابد. مثلاً مقاومت را بیشتر می کند و سختی محصول را نیز افزایش می ده. از سوی دیگر این مدل از فروآلیاژها در تولید فولاد استفاده می شوند. این سبک از فروآلیاژ ها بر اساس درصد کربن به سه دسته کم کربن، متوسط کربن و پرکربن نیز تقسیم می شوند. به طور کلی در مصارف عمومی گزینه پرکربن مناسب است و در منابع حساس نیاز است که از مدل های متوسط کربن و یا کم کربن استفاده شود.
2. فروسیلیکو منگنز: فرو سیلیکو منگنز از دیگر فروآلیاژها محسوب می شوند که به میزان ۶۰ الی ۶۸ درصد از محتویات آنها منگنز و ۱۴ الی ۲۱ درصد نیز سیلیکون است. در این ترکیب ۲٫۵ درصد کربن دیده می شود. این ماده با ذوب سرباره از فرو منگنز با کربن بالا به همراه کک تولید می شود. این سبک از فرو آلیاژها به طور کلی جایگزین فروسیلیس و فرومنگنز هستند و برای اکسیژن زدایی استفاده می شوند. اضافه کردن سیلیکو منگنز به فولاد سبب ایجاد یک اثر ترکیبی مخصوص می شود. از فروسیلیکو منگنز با درصد سیلیس بالای ۳۰ برای تولید فولاد ضد زنگ استفاده می شود. دقت کنید که این مدل از فروآلیاژها به طور کلی از نظر قیمت وابسته به ترکیبات داخلی قیمت گذاری می شوند.
3. فروسیلیس: فروسیلیس ها آلیاژی از آهن و سیلیس محسوب می شوند. مقدار سیلیس در این محصول بین ۱۰ الی ۹۰ درصد در نظر گرفته می شود. این ماده به طور کلی نوعی آلیاژ مقاوم در تولید فولاد است. از این ماده برای تنظیم خواص مذاب استفاده می شود و همینطور فرآیند خنککننده نیز دارد. به طور کلی محصول نهایی به مقدار کمی به آن اضافه می شود.
4. فروکروم: فروکروم نیز نوعی فروآلیاژ محسوب می شود. آلیاژ آن نیز بین آهن و کروم ارزیابی شده است. به طور کلی ۵۰ الی ۷۰ درصد از آن از کروم تشکیل شده است. از این ماده برای تولید فولاد ضد زنگ استفاده می شود. به طور کلی از کربن استیل نیز در این ترکیب استفاده می شود. اینطور که بررسی ها نشان می دهد این محصول بخش مهمی از ترکیبات فروآلیاژ هستند.
5. فروتیتانیوم: تیتانیوم از نظر شیمیایی معمولاً در دمای بالا فعال است. این ماده میل زیادی به گوگرد و کربن و اکسیژن و نیتروژن دارد. فروتیتانیوم ها در نهایت سبب دفع اکسیداسیون می شوند و برای نمک زدایی استفاده می شوند. این محصول برای بهبود کیفیت فولاد استفاده می شوند.
.
قیمت فروآلیاژ
در مورد قیمت فروآلیاژ بسیار سؤال شده است. قیمت تولید فروآلیاژ های ویژه در مقایسه عمده نسبتاً کمتر است. به طور کلی مدل های ویژه در اغلب صنایع آهن و فولاد و چدن نیز استفاده می شوند. دقت کنید که این محصولات در سایر بخش های صنعت مثل صنایع آلومینیوم و صنایع شیمیایی نیز استفاده می شوند.
جمعبندی
در خرید فروآلیاژ بهتر است در ابتدا به کیفیت آن دقت شود. سفارش فروآلیاژ به صورت عمده معمولاً سبب می شود تا قیمت نهایی کمتر شود. یک موضوع بسیار مهم دیگر این است که فروآلیاژ ها در قیمت ارزان معمولاً به شکلی اجرا می شوند که بتوانید از آنها در برخی از مکان های حساس نیز استفاده کنید. این محصول به واسطه تعرفه خود توانسته بهترین محصول در تولید فولاد محسوب شوند. دقت کنید که فروآلیاژ ها می توانند در بسیاری از صنایع دیگر نیز نقش مهمی ایفا کنند.